Τις κεφαλαιακές επάρκειες των τραπεζών εν όψει της διαδικασίας εποπτικού ελέγχου και αξιολόγησής τους (SREP) εξετάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για τις τράπεζες της Ευρωζώνης. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, αναμένεται να προχωρήσει σε οριακή αύξηση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας.
Η σχεδιαζόμενη μείωση των «κόκκινων» δανείων στα προσεχή έτη (ΝPEs) είναι σαφές πως θα δημιουργήσει κεφαλαιακές ανάγκες σε κάποια από τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα της χώρας μας. Μέχρι στιγμής οι εκτιμήσεις λένε πως η μείωση των NPEs ανάλωσε ισόποσα καθαρά κεφάλαια στις τράπεζες.
Έγκυροι αναλυτές σημειώνουν πως σε αντίθεση με ό,τι κάνουν οι εποπτικές αρχές, οι οίκοι αξιολόγησης (rating agencies), ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα, λαμβάνουν υπ’ όψιν ως κεφάλαια μόνο τα καθαρά κεφάλαια και όχι τα ίδια. Καθαρά είναι τα κεφάλαια που προκύπτουν από τα ίδια εφόσον αφαιρεθούν οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις.
Οι οίκοι διατηρούν την εκτίμηση, που είναι και η σωστή, πως σε περιπτώσεις απρόσμενων νέων ζημιών μόνο τα καθαρά κεφάλαια είναι αυτά που μπορούν να τις καλύψουν.
Αναβαλλόμενη φορολογία
Η αναβαλλόμενη φορολογία σημειώνεται πως υπολογίζεται ως κομμάτι στα εποπτικά κεφάλαια της κάθε τράπεζας, ενώ στην πραγματικότητα θα πιστωθεί στο απώτερο μέλλον ως πραγματικό κεφάλαιο, αν τελικώς δεν πληρωθούν φόροι από τα πιστωτικά ιδρύματα.
Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών αυξήθηκαν κατά 57,5% σε 4 χρόνια και διαμορφώθηκαν σε 21,1 δισ. τον Ιούνιο του 2018.
Τα ίδια κεφάλαια των τραπεζών μειώθηκαν την ίδια περίοδο κατά 28,5%. Τα καθαρά ίδια κεφάλαια ωστόσο μειώθηκαν κατά 77,3%. Η ανάλωση καθαρών κεφαλαίων από τις τράπεζες ήταν 18,3 δισ. ευρώ, μέγεθος που θεωρείται πολύ υψηλό, ειδικά λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2015 ολοκληρώθηκε η τρίτη ανακεφαλαιοποίηση, ύψους 13,7 δισ. ευρώ (5,4 δισ. ευρώ Δημόσιο και 8,3 δισ. ιδιώτες) και η οποία άντλησε κεφάλαια και από το τρίτο πρόγραμμα προσαρμογής του Αυγούστου του 2015.
Καθώς τα NPEs μειώθηκαν κατά 18,6 δισ. ευρώ και με δεδομένη την παραδοχή ότι όλη η ανάλωση κεφαλαίων απορροφήθηκε από την προσπάθεια των τραπεζών να μειώσουν τα «κόκκινα» δάνεια εξάγεται το συμπέρασμα πως για κάθε 1 δισ. ευρώ «κόκκινων» δανείων αναλώθηκαν ισόποσα περίπου κεφάλαια, δηλαδή 0,98 δισ. ευρώ.
Έτσι λοιπόν και καθώς οι τράπεζες έχουν διαμορφώσει εξόχως φιλόδοξους στόχους για νέα μείωση των «κόκκινων» δανείων, αλλά και με δεδομένο πως διαθέτουν συνολικά μόνο 5,35 δισ. ευρώ καθαρών κεφαλαίων είναι πιθανόν για κάποιες απ’ αυτές να απαιτηθεί κεφαλαιακή ενίσχυση. Ένα άλλο συμπέρασμα είναι πως με 5,35 δισ. καθαρά ίδια κεφάλαια στις τέσσερις συστημικές τράπεζες οι στόχοι μείωσης των «κόκκινων» δανείων φαντάζουν αρκετά φιλόδοξοι.
Η ΕΚΤ αυξάνει τον δείκτη συνολικής κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών κατά 0,62%. Οι τράπεζες θα πρέπει να προσαρμόσουν τα κεφάλαιά τους στους νέους δείκτες το 2019, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εποπτικού ελέγχου και αξιολόγησης (Supervisory Review and Evaluation Process – SREP), προκειμένου να είναι διασφαλισμένες από τυχόν κινδύνους.
Οι εκτιμήσεις λένε πως σύντομα οι τράπεζες θα ενημερωθούν σχετικώς για το θέμα.
Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται για όλες τις τράπεζες της Ευρωζώνης, οι οποίες ανά χώρα επίσης θα ενημερωθούν για τους καινούργιους δείκτες που θα ισχύσουν.
Σε ό,τι αφορά το SREP, θα ελεγχθούν τα οικονομικά μεγέθη των τραπεζών στο σύνολό τους, τόσο ως προς τους ισολογισμούς όσο και ως προς την πορεία των «κόκκινων» δανείων, της παραγωγής εσόδων, της ρευστότητας της κεφαλαιακής επάρκειας κ.λπ.
Ας σημειωθεί, πάντως, ότι πρώτα θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα των stress tests των υπόλοιπων τραπεζών της Ευρώπης στις 12 Νοεμβρίου και στη συνέχεια θα ακολουθήσουν οι λοιπές ενέργειες.
Συγχρόνως, ο SSM αρχίζει τον έλεγχο των προβληματικών στοιχείων του ενεργητικού των τραπεζών, τα αποτελέσματα του οποίου θα είναι έτοιμα στις αρχές του 2019.